Wednesday, August 27, 2014

Oor Gawes van die Gees

Ek was vandag by, waar 'n spreker "onder leiding van die Gees" met 'n groep kinders gepraat het. Hy het later bely dat hy nie regtig voorbereid was nie. Hy het 'n klomp grepe uit die "Woord" aangehaal met geen verwysing nie. Een van die verskeie onderwerpe wat hy aangeraak het was oor tale en om in 'n geestelike taal te praat.

Die gawe van tale
My eie opsomming van die man se argument is dat tale onontbeerlik is wanneer jy in 'n dieper lewe saam met die Heilige Gees leef. Eers wanneer jy in 'n taal kan bid, kan jy werklik intimiteit met God beleef. Wanneer jy in 'n taal kan bid beweeg jy op so 'n vlak in die geestelike realm dat jy dan kan bid en dinge sal dan gebeur.

Sy motivering uit die "Woord" kom uit 1 Kor. 14:18 "Ek dank God dat ek meer ongewone tale of klanke gebruik as julle almal." Sy argument is dat indien Paulus, wat twee derdes van die Nuwe Testament geskryf het, dan tale gebruik, moet almal tale gebruik.

Paulus bring die gebruik van tale in verband met die verskillende gawes wat die Gees aan verskillende mense gee. Wanneer Paulus oor tale as gawe praat, praat hy basies net in 1 Korintiërs 12-14 daaroor. Wanneer hy dit dan bespreek het hy 'n "lae uitkyk" daarop. Paulus hanteer pertinent die gawe van tale as 'n "opsionele" gawe en nooit as iets wat elke gelowige ontvang nie. Om die waarheid te sê, Paulus leer dat geen gawe, behalwe een, aan al die gelowiges gegee word nie.

Die Geskenk van Gawes
Paulus begin sy lering en verduideliking oor die gawes met die gedagte dat dit slegs deur die Gees is dat ons kan bely "Jesus is die Here" en daarom is dit ook slegs deur die Gees se werk en genade dat enige iemand enige iets in die Naam van Jesus kan doen. Dit is ook deur verskillende mense dat verskillende goed gedoen word.

Kyk na 1 Kor. 12:4, 7-11
Daar is 'n verskeidenheid van genadegawes, maar dit is dieselfde Gees wat dit gee;

Aan elkeen afsonderlik word 'n werking van die Gees gegee tot voordeel van almal. Aan die een word deur die Gees die gawe gegee om 'n woord van wysheid te praat, aan 'n ander 'n woord van kennis deur dieselfde Gees; aan die een geloof deur dieselfde Gees, aan 'n ander genadegawes van gesondmaking deur die één Gees. Aan die een gee Hy die krag om wonders te doen, aan 'n ander die gawe om te profeteer, en aan nog 'n ander die gawe om tussen die geeste te onderskei. Aan nog een gee Hy die gawe om ongewone tale of klanke te gebruik en aan 'n ander om dit uit te lê. Maar al hierdie dinge is die werk van een en dieselfde Gees, wat aan elkeen afsonderlik 'n gawe uitdeel soos Hy wil.

Paulus gaan dan verder en verduidelik hoe verskillende gelowiges, elkeen met afsonderlike (uniek selfs!) gawes dan by mekaar pas soos 'n liggaam met baie dele.

Die Gawe van alle Gawes
Paulus sluit 1 Kor. 12 af met die woorde: "Lê julle toe op die beste genadegawes." en begin 1 Kor. 13 met die woorde: "Nou wys ek julle wat nog die allerbeste is: Al praat ek die tale van mense en engele, maar ek het geen liefde nie, het ek 'n stuk klinkende metaal, 'n galmende simbaal geword."

Paulus was 'n Jood. Die Joodse wysheid-skrywers het die gebruik gehad om die belangrikste punt van 'n saak in die middel van die argument te sit. In die middel van Paulus se skrywe oor die gawes, skryf hy oor die liefde. Die liefde is dus volgens Paulus die belangrikste gawe.

Ons het almal al soveel preke oor 1 Kor. 13 gehoor. Ons weet almal dat die Griekse agape-liefde hier gebruik word. 'n Dienende liefde wat ander se belange bo jou eie plaas. 'n Liefde in navolging van Christus (Fil. 2:5-9). 'n Liefde wat Jesus as "nuwe gebod" vir sy dissipels gee (Joh. 13:34-35).

Paulus sluit 1 Kor. 13 af met: "En nou: geloof, hoop en liefde bly, hierdie drie. En die grootste hiervan is die liefde!" Die grootste van alle gawes is daarom die liefde.

Gawes ter wille van diens
Wanneer Paulus dan verder in 1 Kor. 14 oor die gawes praat, is sy argument dat gelowiges eerder moet konsentreer op gawes wat die gemeente dien of opbou.

"As julle julle toelê op die gawes van die Gees, streef dan na dié wat tot opbou van die gemeente dien, sodat julle daarin kan uitmunt" (1 Kor. 14:12).

Dis vir my opvallend dat Paulus nie die gebruik van tale afwys nie, hy moedig dit aan, maar vir persoonlike gebruik. Dit is egter ook opvallend dat Paulus die ander gawes meer aanmoedig, ter wille van diens!

Dit is ook vir my opvallend dat Jesus self nooit oor tale praat in die Evangelies nie. Jesus lê klem op naasteliefde en diens en dit is juis volgens Jesus die merk van mense wat Hom volg en onder beheer van die Gees leef. Die maatstaf wat Paulus gee van 'n lewe in die Gees, wat impliseer dat daar reeds 'n intieme verhouding met God aan die gang is en dat dinge in die geestelike realm in jou eie lewe gebeur is die vrug van die Gees. Gal. 5:22-23, 25:

"Die vrug van die Gees, daarteenoor, is liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelikheid, goedhartigheid, getrouheid, nederigheid en selfbeheersing. Teen sulke dinge het die wet niks nie. Ons lewe deur die Gees; laat die Gees nou ook ons gedrag bepaal."

Opsomming
Om op te som: die gawes van die Gees is alles geskenke uit genade van God. Die hoofdoel van die gawes is om gelowiges te bemagtig en bekragtig om mekaar lief te hê en te dien. Die merk van die Gees se werk in mense se lewe is nie die gawes nie, maar eerder hul gedrag teenoor mense.

Die laaste woord behoort aan Paulus: Rom. 12:6

"Ons het genadegawes wat van mekaar verskil volgens die genade wat God aan elkeen van ons gegee het."

Laat ons dan die genadegawes gebruik om mekaar lief te hê en te dien.

Saturday, July 19, 2014

Oor Steve en Die Stem

So paar weke gelede gons dit op sosiale media en koerante oor Steve Hofmeyr tydens sy optrede by Innibos Die Stem sing. 'n Wye reeks mense het uiteenlopende kommentaar daarop gelewer, maar min daarvan was, volgens my, goeie kommentaar. Daar was verskeie redes daarvoor en die eerste was dat mense te veel daarin gelees het en afleidings gemaak het, wat ek dink, nie naastenby die bedoeling was nie.

Afleidings en interpretasies
Ek vermoed dat die meeste mense die omstandighede waarin Steve Die Stem gesing het verkeerd geïnterpreteer het.

'n Afrikaanse kunstefees in 'n uithoek van die ou Transvaal. Dit kan maklik aanleiding gee tot baie interpretasies. Ek dink die meeste van Steve se kritici sal nie sommer uit vrye keuse die betrokke fees in die betrokke omgewing bywoon nie (ek inkluis) omdat dit binne 'n stereotipiese Afrikaanse kunstefees kategorie val en letterlik op die rand van Suud-Afrika plaasgevind het. Maar omdat dit in hulle (ons) koppe binne daardie stereotipe lê plak hulle (ek ook) sekere idees daarop wat dit vinnig 'n regse Afrikaner saamtrek maak.

Wat is egter die verskil tussen Innibos, Oppikoppi en die Woordfees? Almal is baie Afrikaans; maak dit dan elkeen van daardie feeste 'n teelaarde vir hunkering na Apartheid Suid-Afrika en Afrikaner dominering? Allermins.

Die mense met die felste kritiek teen Steve en die skare se singery van Die Stem, was nie daar nie. Hulle het nie Steve se hele optrede beleef nie. Hulle het nie die skare se atmosfeer gemeet nie. Hulle weet nie wat Steve vooraf of na afloop van die singery in die openbaar gesê het nie. Hulle het interpretasies gemaak op grond van afleidings en op grond daarvan kritiek oor Steve en die skare gelewer wat hulle dalk nie moes doen nie.

'n Track record
Aan die ander kant kan Steve ook niks minder verwag nie. As 'n mens Steve se uitsprake en "aktivisme" van die laaste paar jaar as konteks gebruik vir sy motiverings, kan die afleidings baie maklik vanself kom, dat Steve hunker na 'n romantiese idee van die vorige bedeling.

Steve het nog nie, wat ek kon hoor, skreiende rassistiese uitsprake in die opnbaar gemaak nie. Sy volksmoord-uitsprake en "aktivisme" wys dat hy geweld en misdaad as 'n swart-teen-wit saak sien. Hy misken die gruwelike geweld wat wit mense teen ander wit mense pleeg, veral mans teenoor hul vrouens (Modimolle-monster as een uiterste voorbeeld). Hy misken dat daar meer moorde in die townships is per 100 mense as wat daar op plase teenoor wit mense is of in voorstede.

Steve wys eintlik dat hy net tussen wit Afrikaanse mense beweeg wat dieselfde as hy na die wêreld kyk en dat hulle persepsie hul enigste werklikheid is. Hul persepsie, wil dit my voorkom, is dat Suid-Afrika beter af was toe 'n wit regering die barbaarse swart terroriste met kommandos, die polisie taakmag en diensplig soldate onder beheer gehou het. Die swart regering is besig om alles te laat gaan. Die swart polisiemag stel nie belang daarin om misdaad te stop nie en Afrikaners moet daarom saamstaan en keer dat almal uitgemoor word. (My persepsie van hulle persepsie.)

Die sprong van Steve wat Die Stem by 'n Afrikaanse kunstefees sing en die gebruik daarvan as 'n emosionele rassistiese simbool is dus nie te moeilik om te maak nie.

Die Stem
Die Stem is in der waarheid 'n Afrikaanse kultuurskat wat toevallig die nasionale volkslied geword het. C.J. Langenhoven het digterlik 'n prentjie van ons land geskets wat jou geestesoog help om in 'n oomblik die mooiste van ons land vas te vang.

Uit die blou van onse hemel
Uit die diepte van ons see
Oor ons ewige gebergtes
Waar die kranse antwoord gee

Oor ons ver verlate vlaktes
Met die kreun van ossewa
Rys die stem van ons geliefde
Van ons land Suid-Afrika

Ons sal antwoord op jou roepstem
Ons sal offer wat jy vra
Ons sal lewe, ons sal sterwe
Ons vir jou Suid-Afrika.

Die sleutel is die laaste reëls. Suid-Afrika met die geweld, korrupsie en gemors roep ons om die verdeeldheid en onreg te oorbrug. Die land smeek na mense wat hulself sal offer ter wille van vrede en voorspoed van elke mens: Afrikaner, Engelse, Zulu, Xhosa, Sotho, Tswana, asook gay, straight, man, vrou, kind en bejaard. Die land smeek dat ons sal lewe met 'n ingesteldheid dat almal waardevol is en dat die mense wat met daardie ingesteldheid gesterf het, hetsy in die Vryheidsoorloë of in die struggle en selfs op die grens se lewens nie verniet uitgestort is nie. Ons vir jou Suid-Afrika verklaar tog dat dit oor veel meer gaan as net een groep se belang maar oor almal wat in die land woon.

As Steve weer Die Stem sing, hoop ek opreg dat hy dit sal sing omdat hy ernstig is oor die lied se oproep en ideaal tot 'n Suid-Afrika vir Suid-Afrika. As ek weer Die Stem sing en hoor mag dit my herinner om my moue op te rol en aktief te stry teen die geweld wat teen boere, vroue, kinders, bejaardes, swart mynwerkers en elke ander mens gepleeg word. Mag dit ons inspireer om ons kultuurskat vrygewig te deel met elkeen en hul skatte van taal, stories en simbole met uiterste respek te hanteer. Mag Die Stem 'n simbool wees wat ons nader aan mekaar trek en 'n verenigde trotse land maak met alle mense wat in opregtheid verklaar "Ons vir jou Suid-Afrka!"